5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Verileri Yok Etmeme Suçu
Gülce Ecem UÇAR, Araştırma Görevlisi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Anabilim Dalı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Doktora Programı Öğrencisi,
## 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Verileri Yok Etmeme Suçu Özeti
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 138. maddesinde ilk kez düzenlenen "Verileri yok etmeme" suçu, kişisel verilere yönelik ihlallerin ceza hukuku aracılığıyla önlenmesi amacının bir yansımasıdır.
**Suçun Konusu ve Kapsamı:**
* **Kişisel Veri Tanımı:** Kişisel veriler, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişilere ait her türlü bilgiyi ifade eder. Bir verinin kişisel veri olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği, kişiyi tanımlayabilme gücüne sahip olup olmadığına bakılarak tespit edilmelidir.
* **Hukuki Konu:** Suçun hukuki konusu, kanunların belirlediği süreler geçtiği takdirde, verilerin bulundukları sistemden yok edilmesine ilişkin kişisel-kamusal menfaattir.
* **Maddi Konu:** Suçun maddi konusunun veri olup olmadığı doktrinde tartışmalı olsa da, yazar, verinin somut bir maddi varlığa sahip olmaması nedeniyle suçun maddi konusunun bulunmadığı kanaatindedir.
**Suçun Unsurları ve Görünüş Biçimleri:**
* **Fail:** Verileri yok etmeme suçu özgü suç niteliğindedir. Fail, TCK 138. maddeye göre "verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olan" kişi olmalıdır.
* **Mağdur:** Sistemde bulunan kişisel verileri, kanunların belirlediği süreler geçmiş olmasına rağmen yok edilmemiş gerçek kişilerdir.
* **Manevi Unsur (Kast):** Suçun oluşumu için failin, kanundaki süreler geçmesine rağmen ilgili kişisel verileri bilerek ve isteyerek yok etmemesi gerekir. Bu suç, genel kastla işlenen bir suç olup, taksirle işlenemez.
* **Davranış:** Verileri yok etmeme suçu, ihmali davranışla işlenebilen, sırf ihmal ve ani suç niteliğindedir.
* **Nitelikli Hal:** TCK 138/2 hükmüne göre, suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.
* **Teşebbüs ve Gönüllü Vazgeçme:** Sırf ihmal suçu niteliğinde olduğundan, suça teşebbüs ve dolayısıyla gönüllü vazgeçme mümkün değildir.
**Ulusal Mevzuat:**
* **Anayasa:** Kişisel verilerin korunması, 1982 Anayasası'nın özel hayatın gizliliğini öngören 20. maddesinde güvence altına alınmıştır.
* **KVKK:** 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun (KVKK) 17. maddesi, kişisel verilere ilişkin suçlar bakımından TCK 135 ila 140. madde hükümlerine yollamada bulunur. KVKK 17/2, aynı kanunun 7. maddesine aykırı olarak kişisel verileri silmeyen veya anonim hale getirmeyenlerin TCK 138'e göre cezalandırılacağını belirtir.