Çocuğun Kişisel Verilerinin Hukuka Aykırı Paylaşılmasının Neticeleri
Avukat Eylül Ecem AKSOY, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Anabilim Dalı, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Doktora Programı Öğrencisi,
Bu metin, "Çocuğun Kişisel Verilerinin Hukuka Aykırı Paylaşılmasının Neticeleri" başlıklı bir araştırma makalesidir ve özet, giriş, temel kavramlar ile çocuğun kişisel verilerinin ihlali bölümlerini içermektedir.
**Temel Kavramlar ve Yasal Çerçeve:**
* **Kişisel Veri:** Kişileri diğerlerinden ayıran ve belirleme niteliği olan bilgilerdir. Genel nitelikli (isim, yaş, fotoğraf, e-posta) ve özel nitelikli (ırk, etnik köken, dini inanç, sağlık bilgileri) olmak üzere ikiye ayrılır.
* **Hukuki Koruma:** Kişisel verilerin korunması hakkı, 2016'da yürürlüğe giren Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile kanunlara dahil olmuştur. Anayasa m. 20 ve AİHS m. 8 bağlamında korunur.
* **Çocukların Verileri:** Çocukların kişisel verileri, onları belirli ya da belirlenebilir kılan bütün bilgilerdir (ses, video, fotoğraf, sağlık durumu). KVKK, çocuklar için ek koruma mekanizmalarına sahip değildir, ancak koruma ergin kişilere göre daha özel hükümlerle sağlanır.
* **İlgili Kişi:** Kişisel verileri işlenen gerçek kişidir. İlgili kişi, verilerinin işlenip işlenmediğini, hangi amaçla işlendiğini, kimlere aktarıldığını öğrenme ve yanlış işlenen verilerin düzeltilmesini isteme gibi haklara sahiptir.
* **Veri Sorumlusu:** Kişisel verilerin işleme amaç ve vasıtalarını belirleyen gerçek veya tüzel kişidir. Ebeveynler, velayet hakkına dayanarak çocuklarının verilerini paylaşırken KVKK ve Tüzük açısından veri sorumlusu sayılmalıdır.
**Çocuğun Verilerinin İhlali ve Sonuçları:**
* Ebeveynlerin sosyal medyada çocuklarının kişisel verilerini paylaşması, çocukların mahremiyet ve kişilik haklarını ihlal edebilmektedir.
* Ebeveynler tarafından yapılan paylaşımlar, çocukları cinsel istismara, tehdite, şantaja maruz bırakabilir ve manevi yönden kötü etkileyebilir.
* Ebeveynlerin paylaşım yaparken çocuğu küçük düşürmemesi, kimlik bilgilerini açıklamaması ve çocuğun konumunu belli etmemesi gerekir.
* Çocuk ile ebeveyn arasında menfaat çatışması olursa, Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 346 ve m. 347/II uyarınca hâkim ihtar, eğitim kayyımı tayini ve velayetin kaldırılması gibi uygun önlemleri alabilir.