Kasten Yaralama Sonucu Ölüme Neden Olma Suçunda Nedensellik ve Objektif İsnadiyet
Avukat Feruzan ŞENOL, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Doktora Öğrencisi.
"Kasten Yaralama Sonucu Ölüme Neden Olma Suçunda Nedensellik ve Objektif İsnadiyet" başlıklı makalenin kapsamlı ve yapılandırılmış özeti aşağıdadır:
**Kasten Yaralama Sonucu Ölüme Neden Olma Suçunda Sorumluluk**
* Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçu (TCK md. 87/4), kasten yaralama ve taksirle öldürme suçlarının birleşmesinden oluşan, neticesi sebebiyle ağırlaşmış bir suç tipidir.
* Ölüm neticesinin faile isnat edilebilmesi için **nedensellik bağlantısı** ve **objektif isnadiyetin** tespit edilmesi gerekir.
* TCK md. 23 gereğince failin, ölüm neticesi yönünden en azından taksirle hareket etmiş olması şarttır.
* Bu suçtan doğan sorumluluğun, diğer suç tiplerine göre ağırlaştırılmış cezalar nedeniyle, daha katı bir biçimde sınırlandırılması gerektiği konusunda görüş birliği bulunmaktadır.
* Alman hukukunda bu amaçla, temel suç (yaralama) ile özel netice (ölüm) arasında **suç tipine özgü tehlike bağlantısının** (doğrudan bağlantı) bulunması gerektiği kabul edilmektedir.
**Nedensellik ve Objektif İsnadiyet Teorileri**
* **Şart Teorisi:** Nedenselliğin tespitinde kullanılan ve yok sayılması durumunda neticenin gerçekleşmeyeceği her şartı nedensel kabul eden (conditio sine qua non) baskın görüştür. Şart teorisi, Anglo-Amerikan hukukunda "but for" kuralı olarak adlandırılır.
* **Uygun Neden Teorisi:** Şart teorisinin oluşturduğu sınırsız sorumluluk alanını sınırlamak amacıyla geliştirilmiştir ve failin davranışının neticeyi ortaya çıkarmaya uygun (elverişli) olmasını arar. Failin öngörülebilir olmayan tesadüfi şartların meydana gelmesinden sorumlu tutulmaması gerektiğini savunur.
* **Objektif İsnadiyet Teorisi:** Şart teorisine göre belirlenen nedensellik bağlantısını, kusur incelemesinden önce normatif yönden sınırlandırma işlevini yerine getirir ve nedensellik ile birlikte tipikliğin objektif unsurlarından birisini oluşturur.
* Objektif isnadiyet için, failin hukuken onaylanmayan/kınanan bir tehlike yaratması ve bu tehlikenin tipik neticede gerçekleşmesi gerekir. TCK md. 87/4 açısından bu, neticeye yansıyan tehlikenin, yaralamanın tipik tehlikesi olması demektir.
**Yargıtay Yaklaşımı**
* Yargıtay, nedensellik bağının tespitinde genel olarak uygun neden teorisine başvursa da, kasten yaralama sonucu ölüme neden olma suçunun uygulanması için failin eylemi ile mağdurun ölümü arasında nedensellik bağlantısı bulunmasını yeterli görmektedir.
* Yargıtay'ın genel yaklaşımı, objektif isnat edilebilirlik ile ilgili sorunları nedensellik kapsamında ele almaktır.