Türkiye'de Gençliğin Güven Bunalımı
Yazarlar:
Prof. Dr. Celalettin Vatandaş
Prof. Dr. Burhanettin Can
Hikmet Yıldırım
Metin Mahitapoğlu
**Yayın Bilgileri:**
* **Hazırlayanlar:** Prof. Dr. Celalettin Vatandaş, Prof. Dr. Burhanettin Can, Hikmet Yıldırım, Metin Mahitapoğlu.
* **Yer ve Tarih:** İstanbul, Ağustos 2014.
* **Yayınlayan:** Sosyal, Ekonomik ve Kültürel SEKAM Araştırmalar Merkezi / AK Araştırma ve Kültür Vakfı (SEKAM Yayınları: 9).
**Konu ve Amaç:**
Eser, gençlik çağının (bunalımlar, çatışmalar, kimlik arayışı dönemi) toplumsal buhranlardan en çok etkilenen kesim olduğunu vurgulayarak, SEKAM'ın gençlikle ilgili yaptığı kapsamlı bir araştırmanın alt raporu niteliğindedir. Temel olarak gençliğin yaşadığı **güven bunalımı** konusuna odaklanmaktadır.
**Gençliğin Mevcut Durumuna Dair Tespitler (Giriş/Takdim bölümünden):**
Araştırma, gençliğin mevcut durumunu özetlerken bir dizi olumsuz eğilimi sıralamaktadır:
* Sigara, alkol, kumar, uyuşturucu kullanma eğiliminde artış ve bunları meşru görme.
* Fuhşu, eşcinselliği, lezbiyenliği meşru görme.
* Şiddete eğilim, bilgisayar/internet bağımlılığı.
* Ferdileşmek, yalnızlaşmak, sanallaşmak.
* İletişim kopukluğu, sosyal bağlılık ve dayanışma ruhunun yok olması.
* Parçalanmış kimlik - kişilik, tezatlı davranış, şizofren/melez kimlik.
* Din algısında zedelenme, laikleşme - sekülerleşme.
* Toplumsal değerlere yabancılaşma.
* Kavramsal kargaşa ve zihinsel kirlenme (ahlâk, iffet, aile, nikâh, zina, aşk gibi konularda).
* Başkalarına karşı güven kaybı, gelecek korkusu ve **ülkeden göç etme isteği**.
* Sorumsuzluk, maddiyatçılık, sınırsız tüketici ve kullanıcı özelliği.
* Rol modellerini popüler öğelerden seçme.
Bu durumların henüz sosyal problem boyutuna ulaşmadığı, ancak acilen tedbir alınması gerektiği belirtilmektedir.
**Gençliği Olumsuz Etkileyen Faktörler:**
1. **Aile İçi Faktörler:** Aile ortamının etkisi, parçalanma, evin otelleşmesi, iletişimsizlik, ilgisizlik, sevgi ve şefkat eksikliği, yanlış eğitim, ekonomik sıkıntılar, dini eğitim yetersizliği.
2. **Aile Dışı Faktörler:** Küresel Güçlerin (Siyonizm, ABD, AB, yabancı istihbarat örgütleri) etkisi, medya (diziler, filmler), internet ve sosyal medya, feminist hareketler, Hristiyanlaştırma faaliyetleri, Satanizm, Ateizm, Türkiye'nin yanlış kültür ve medeniyet tercihi (Seküler Batı), yanlış eğitim ve kentleşme politikaları, işsizlik ve okuyamama korkusu.
**Araştırmanın Yöntemi ve Kapsamı (Bölüm 1 - Teknik Özellikler):**
* Araştırma, **İlişkisel Tarama Modeli**ne göre yürütülmüş nicel bir alan araştırmasıdır ve tanımlayıcı niteliktedir.
* **Evren:** Türkiye'de yaşayan 15-28 yaş arası bireyler.
* **Örneklem:** Katmanlı tesadüfi örneklem tekniği ile seçilen 81 şehirde, toplam 352 yerleşim biriminde **5541** kişiye uygulanmıştır.
* **Katılımcıların Demografik Özellikleri:** Cinsiyet (Erkek %49,1, Kadın %50,9), Öğrenim Düzeyi (Lise %34,3, Lisans %34,3 en yüksek), Medeni Durum (Bekâr %87,4), Aile Aylık Gelirleri (1001-1500 TL aralığı en yüksek).
**Araştırmanın Önemi:**
Araştırma, teorik olarak tanımlanan gençlikle, pratikte var olan gençlik arasındaki ilişkiyi ilk defa belli boyutlarıyla ortaya koymaya çalışmıştır. Gençlerin değerlerle ilgili cevapları ile benimsedikleri kimlikler arasında ciddi **tutarsızlıklar** ve **kavram kargaşası** olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar, gençlere sağlam bir dünya görüşü, değer sistemi ve kimlik kazandırılamadığını göstermektedir.
**Yaşam Kalitesi Bulguları (Bölüm 2.1):**
* Gençlerin büyük çoğunluğu (%65,4) yaşam kalitesini **"Normal"** olarak değerlendirmektedir. "İyi + Çok İyi" diyenler %23,2, "Kötü + Çok Kötü" diyenler ise %11,3'tür.
* Kadınlar ve 27-28 yaş gençleri yaşam kalitelerini daha iyi bulmaktadır.
* Yerleşim yerinin köyden kente değişimi ve aylık gelir düzeyi yükseldikçe yaşam kalitesinden memnuniyet artmaktadır.
* Ekonomik durumunu "çok yoksul" (%45) ve "yoksul" (%51) kabul edenler yaşam kalitelerini "çok kötü + kötü" olarak görmektedir.
* Bölgesel olarak en olumsuz bölge Güneydoğu Anadolu (%15 "kötü + çok kötü") gençleri, ikinci sırada Doğu ve Batı Karadeniz gençleri gelmektedir.
* Kendisini "Modern" olarak niteleyenler yaşam kalitelerini daha yüksek olumlu bulmaktadır.
* Toplumsal aidiyetlerde, **Kürt** ve **Alevi** olarak niteleyenler görece yaşam kalitelerini olumsuz değerlendirmektedir.
**Güven Odaklı Bölümler:**
Eserin sonraki bölümleri, güven bunalımının ana konularını oluşturan şu başlıkları incelemektedir:
* BÖLÜM 3: GENÇLER VE İNSANLAR (İnsanlara ve Babaya Güven)
* BÖLÜM 4: SİYASET VE GÜVEN (Siyasi Gidişat, Siyasetçiye ve Kurumlara Güven, Başka Ülkede Yaşama İsteği)
* BÖLÜM 5: GENÇLİK VE GELECEK (Kendi Gelecekleri ve On Yıl Sonrasının Türkiye'si Hakkındaki Düşünceleri)